-
1 меж
1. предлогсм. между2. предлог с твор. и род. п.араһы, араһына, араһында, араһындағы, араһынанмежду делом — эш араһында, бушаған арала
бик ауыр, ҡурҡыныс хәлдә; между небом и землёй: — 1) йорт-ерһеҙ (йәшәү, тороп ҡалыу)
2) билдәһеҙ хәлдә (булыу, ҡалыу), ер менән күк араһында; между нами говоря — үҙ-ара ғына әйткәндә
между прочим: — 1) былай ғына
2) һүҙ араһында (яйы килгәндә, һүҙ ыңғайында) әйткәндә; между тем — шул арала (саҡта, ваҡытта)
а между тем — ысындан да, дөрөҫөндә
-
2 цедить
1. несов. чтоһөҙөү, һарҡытыу2. несов. чтомедленно наливатьәкрен (генә) ағыҙыу (ҡойоу)3. несов. чторазг.медленно питьяйлап (ҡына) эсеү4. несов. чторазг.теш араһынан сығарып һөйләү (әйтеү), иренеп кенә һөйләү, мыңғырлау -
3 бояться
1. несов.ҡурҡыу, шөрләү, өркөү2. несов.опасаться чего-л., беспокоиться, тревожитьсяборсолоу, тынысһыҙланыу, хафаланыу3. несов.чегопортиться от чего-л., не переносить чего-л.сыҙамау, түҙмәү, боҙолоу, оҡшатмау, яратмаубоюсь сказать (назвать) — белмәйем, әйтә алмайым
-
4 альтернатива
1. жальтернативабер-береһенә ҡаршы торған ике йәки бер нисә мөмкинселек араһынан береһен һайлап алыу хәжәте2. жальтернативашундай хәжәттең һәр береһе -
5 выглянуть
1. сов.һонолоп (ынтылып) ҡарау2. сов.күренеү, килеп сығыу -
6 выйти
1. сов.сығыу, сығып китеү2. сов.случитьсякилеп сығыу, булыувыйти в люди — кеше булыу, аяҡҡа баҫыу
выйти в тираж — ҡулланылыштан сығыу, иҫкереү
выйти из берегов — ярҙан сығыу, ташыу
выйти из возраста — йәше сығыу, ҡартайыу
выйти из головы (памяти, ума) — баштан (хәтерҙән, аҡылдан) сығыу
выйти из положения — ҡыйын хәлдән сығыу, ҡотолоу, яйын табыу
выйти из строя — сафтан сығыу (боҙолоу, ауырыу)
выйти наружу — асылыу, асыҡланыу, беленеү
не вышел чем — килеп сыҡмау, тейешле кимәлдә булмау
годы вышли кому; прост.: — 1) йәше етеү, балиғ булыу
2) йәш үтеү3. сов. перен.ҡатнашыуҙан туҡтау, сығып китеү, (ташлап) сығыу4. сов.сығыу, барып (килеп) сығыу5. сов.произойти из какой-л. средыбулып (килеп) сығыу6. сов.үҫеп сығыу, ҡалҡыуүҫемлектәр7. сов.получиться(килеп) сығыу8. сов.за когосығыу9. сов.баҫылып сығыу, нәшер ителеү10. сов.израсходоваться(тотонолоп) бөтөү, сығыу -
7 выпихнуть
сов. кого-что; разг.төртөп (этеп, ҡыҫырыҡлап) сығарыу -
8 выплыть
1. сов.һыу өҫтөнә ҡалҡып сығыу, (ҡоро ергә) йөҙөп сығыу2. сов. перен.тыуыу, барлыҡҡа килеү, килеп сығыу3. сов. перен.появиться – о солнце, лунесығыу, күренеү, ҡалҡыу -
9 выцедить
1. сов. чтоһөҙөү, һөҙөп алыу (бөтөрөү)2. сов. чтопрост.медленно выпитьһемереп эсеү (эсеп бөтөрөү), һемереп ҡуйыу, һемереү3. сов. чтоперен., прост.сказать очень медленнотеште ҡыҫып әйтеү, теш араһынан һығып сығарыу -
10 глядеть
1. несов. в разн. знач.ҡарау2. несов.на что; перен.ҡарау3. несов.за кем-чем; разг.ҡарау, бағыу4. несов.на чтоҡарау, йүнәлеү5. несов. перен., разг.күренеүглядеть в оба — һаҡ булыу, абай булыу, алды-артты ҡарап эш итеү
куда глаза глядят — ҡайҙа етте, шунда
баш һуҡҡан яҡҡа; на ночь глядя — төнгә ҡарай, төнгә ҡаршы
на свет не глядел б — яҡты донъянан биҙеү (ялҡыу, туйыу)
-
11 демократ
1. мдемократдемократия яҡлы кеше2. мдемократбуржуаз-демократик партия ағзаһы3. м уст.демократдемократик принциптарҙы үҙ тормошонда үткәрергә тырышыусы, ябай халыҡ араһынан сыҡҡан кеше -
12 змеиться
несов.боролоп-боролоп барыу, бормаланып ятыу -
13 зуб
1. м мн. зубытеш2. м мн. зубьятешглядеть (смотреть) в зубы кому; прост. — ауыҙына ҡарап тороу
держать язык за зубами — телде тыйыу, серҙе асмау
заговаривать зубы — юрамал яңылыштырыу, бутау
зубами держаться за что; прост. — йәбешеп ятыу, ысҡындырмаҫҡа тырышыу
зубы на полку класть — мохтажлыҡ кисереү, ауыҙҙы сөйгә элеү (асығыу)
навязло в зубах — тәҡәтте ҡоротоу, теңкәгә тейеү, быуынға төшөү
не по зубам что: — 1) теш үтмәҫлек ҡаты
2) теш үтмәү, ҡулдан килмәү; ни в зуб ногой прост. — бер ни белмәү
показывать зубы: — 1) телләшеү
2) теш күрһәтеү, иҙрәйеү; скалить зубы — теш ыржайтыу (асыу белдереү)
сквозь зубы (говорить, бурчать и т.п.) — теш араһынан (әйтеү, мығырлау һ.б.)
-
14 козявка
-
15 который-нибудь
мест.; разг.какой-нибудь из несколькихбереһе, берәйһе, араһынан бере -
16 мелькать
1. несов.күренеп (сағылып) ҡалыу2. несов.мерцатьйымылдау, йым-йым итеү3. несов. перен.уйға килеү, башҡа килеү -
17 настоять
Iсов. на чёмныҡышыу, ныҡыу, -ҙыртыу/-ҙертеү, үҙенекен итеүII1. сов. чтотөнәтеү2. сов.төнәтмә (настойка) яһау -
18 переть
1. несов.; прост.идтибарыу, һалдырыу, йүгереү2. несов.; прост.ломитьсятөрткөләп (этешә-төртөшә, тоноп, баҫып) килеү (барыу)3. несов.; прост.чтотащить что-л. громоздкоекүтәреп (һөйрәп) алып барыу4. несов.; прост.что и без доп.красть, вороватьсәлдереү -
19 пробраться
1. сов.пройти с трудомсаҡ-саҡ үтеү, ауырлыҡ менән үтеү (йырып сығыу)2. сов.пройти незаметнойәшеренеп үтеү, боҫоп (ҡасып) үтеү -
20 процедить
1. сов. чтоһөҙөү, һарҡытыу2. сов. что и без доп.; разг.(теш араһынан) һөҙөп сығарыу
См. также в других словарях:
қара шеше — (Түрікм., Красн.) әкенің шешесі, баланың әжесі. Бұл тентек бес алтыға келгенше қ а р а ш е ш е с і н і ң иығынан түспейтін еді (Түрікм., Красн.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
кескі ара — (Монғ.) екі жағынан екі кісі ұстап тартатын ұзын ара … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қону арақашықтығы — (Посадочная дистанция) авиациялық ұшу аппаратының қонуы кезінде қалықтау биіктігі, қону жолағына қауіпсіз жақындау шарттарын анықтайтын тұрақты бөгеттер биіктігіне тең жерден бастап, жерге қонғаннан кейін толық тоқтағанға дейінгі (немесе қону… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
бұта-қараған — зат. Қауқиып өскен, әр түрлі бұта. Былқылдаған қорыс та, б ұ т а қ а р а ғ а н да бұйым болған жоқ (Қ. Ысқақ, Тұйық, 152). Алдарынан б ұ т ақ а р а ғ а н, ептеп жапырағынан айрылып, сидаңданған терек, ақ балтырлы қайыңдар ұшыраса бастады (О.… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
мақсет — (Қарақ.) мақсат. Оқушының алдындағы м а қ с е т і түсінікті емес пе? (Қарақ.). Бар м а қ с е т тұм тұсынан (қ.) сүрен салмақ, Қорғанды бес жағынан қоршап алмақ (Қарақ.). [Парсыша магсад (Пер. рус. сл., 1960)]. қ. мақсот, мақсұт … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ләмдеу — (Қарақ.) су бүркіп ылғалдау, сулау, дымқылдандыру. Қауашаның қызыл паясын жинап алып, жауынды күндері жауынның астына қойып, не жауынсыз күндері су бүркіп л ә м д е п, оның қабығынан кендірше шығарып, арқан еседі (Қарақ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мауыздау — (Қарақ.; Орал, Орда; Қ орда: Қаз., Қарм., Жал., Тер., Сыр., Арал; Өзб., Там.; Гур.: Маңғ., Шевч.; Ақт.: Қараб., Шалқ.) бауыздау. Өзің мал м а у ы з д а п көргенің бар ма? (Қарақ.). Тұсарлығынан ұстап тарттым да, м а у ы з д а п алдым (Өзб., Там.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бас — амандық садақасы. Жеке басы үшін берілетін садақа, пітір. Кешкілікті ауызашар, таңертеңгілікті сәресі дейді. Ораза уақытында мұсылмандар семьясының әрбір басына б а с а м а н д ы қ (пітір) с а д а қ а с ы н төлейді (Ана тілі, 26.04.1990, 6). Бас… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ақ — зат. в ет. Бұзаулы сиырда, қозылы қойда болатын жұқпалы, әрі зілді дерт. Мұндай жағдайда малдың сүті тартылып қалады. Егер бір қой а қ болып ауырса, ол қоралы қойға түгел жұғады (Ж. Бабалықұлы, Мал ауруы., 8). Ақ айыл болды. Көп мініліп, арқасы… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жарық импульсі — (Световой импульс) ядролық жарылыстан 1 см2 жарықтандырылған бетке түсетін зиянды сәулелі энергия мөлшері. Ж.и. залалдаушы әсерді көрсететін сәулеге шалдығудың негізгі көрсеткіші. Ол кал/см2 арқылы өлшенеді. Ж.и нің шамасы ядролық жарылыстың… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
жап — 1 1. (Қ орда: Сыр., Шиелі, Арал, Қарм.; Шымк.: Шәу., Қызылқ.; Қост.: Аман., Жанг.; Ақт., Ырғ.; Қарақ.) егіннің ішіне су жіберетін кішкене арық. Ж а п т а н алынған су егіске тарайды Қ орда., Қарм.). Үлкен арықтан шыққан ж а п т а р қарықтар (қ.)… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі